Hoe stel ik een scheidingsconvenant op?

Partners die in scheiding liggen, doen er goed aan om heldere afspraken te maken. Zet ze op papier, in een scheidingsconvenant. Bij het opstellen van zo’n (vaststellings)overeenkomst moeten partners op een aantal zaken letten. Zeker als ze vermogend zijn.

Stappenplan

Online zijn veel tools te vinden waarmee je een convenant kunt opstellen. Veel websites vragen hier geld voor. Er zijn op internet ook veel gratis voorbeeldconvenanten. Het kan geen kwaad om die in een vroeg stadium eens te raadplegen. Het geeft u een eerste idee wat erin moet staan. Voor de correcte invulling raden we u dringend aan een deskundige advocaat/scheidingsmediator in te schakelen. Dit stappenplan geeft een alvast duidelijk beeld van het opstelproces:

1. Bekijk uw situatie
   Bent u in staat om het convenant samen met uw partner op te stellen? Vergis u niet: veel zaken die aan bod komen, zullen ingewikkeld zijn. U heeft in veel gevallen tegengestelde belangen. Daarom verdient het vaak de voorkeur om een advocaat/scheidingsmediator of gespecialiseerde familierechtadvocaat in te schakelen. Mensen met een laag inkomen kunnen aanspraak maken op een tegemoetkoming in de kosten die hierbij komen kijken. Dat kan via de Wet op de Rechtsbijstand.
2. Maak een ouderschapsplan
   Wanneer u de ouders bent van minderjarige kinderen, bent u verplicht om een ouderschapsplan op te stellen. Ook hierbij kan een scheidingsmediator of advocaat bijstand bieden.
3. Laat uw convenant door een specialist opmaken
   Nadat u een eerste idee heeft gekregen van de te regelen voorzieningen kunt u gezamenlijk of alleen een afspraak maken met een specialist. Deze kan u verder informeren en adviseren wat in uw belang de beste regeling zal zijn, die ook binnen de wet past.
4. Maak uw convenant afdwingbaar
   In sommige gevallen zal het handig zijn als afspraken afdwingbaar zijn bij de rechter. Daarvoor heeft u een advocaat nodig. Die dient het echtscheidingsconvenant, tegelijk met het verzoek tot echtscheiding, in bij de rechtbank. Het document krijgt dan een executoriale titel. Dat betekent dat de afspraken afdwingbaar zijn.

Vermogende partners moeten bij het opstellen van een scheidingsconvenant op een aantal zaken letten:

Huwelijkse voorwaarden: is er tussentijds verrekend?

In de huwelijkse voorwaarden staat bijvoorbeeld dat jaarlijks gespaard inkomen moet worden verrekend. Dat heet periodiek verrekenen. In de praktijk gebeurt dit vaak niet. Daarom is er in veel gevallen bij scheiding een eindafrekening nodig: een finaal verrekenbeding. Partners delen dan de waarde van het gezamenlijke vermogen -dat vanaf het moment waarop het huwelijk gesloten werd opgebouwd- door twee. Wie op die manier zijn vermogen verdeelt, moet rekening houden met een aantal uitzonderingen. We noemen er een paar:

• Voorhuwelijksvermogen
  Het vermogen dat er al voor het huwelijk was blijft buiten deze verrekening
• Geschonken goederen of een erfenis met uitsluitingsclausule
  In een uitsluitingsclausule bepaalt de schenker of erflater dat de gift of erfenis niet automatisch voor beide partners is. De gift of erfenis valt dus niet onder de gemeenschap van goederen.
• Verknochte goederen of schulden
  Die zijn op een bijzondere manier verbonden aan één van de partners. Bijvoorbeeld smartengeld als gevolg van een ongeluk.

Partneralimentatie: zelf afspraken maken mag

Partners zijn vrij om zelf afspraken te maken over de hoogte en duur van partneralimentatie. Lukt dat niet, dan gelden de wettelijke regels. Voor een huwelijk korter dan vijf jaar zonder kinderen is de termijn van de partneralimentatie gelijk aan de duur van het huwelijk. In andere gevallen duurt de alimentatieplicht twaalf jaar. Daartegenover staat dat iemand die partneralimentatie ontvangt, tijdens deze periode van twaalf jaar voor zover mogelijk in eigen levensonderhoud moet gaan voorzien. Bijkomende omstandigheden, zoals bijvoorbeeld de fulltime zorg voor een gehandicapt kind, kunnen van invloed zijn op deze regel. In zulke gevallen is het slim om hierover met de hulp van een gespecialiseerde advocaat afspraken te maken in het convenant.

Verdeling van koopwoning

Is het voor een van de partners financieel haalbaar om in de woning te blijven, dan is het wijs om ook hierover een afspraak op te nemen in het convenant. Kunnen beide partners zich dit veroorloven, dan zal een rechter het huis eerder toewijzen aan de partner die er het meeste belang bij heeft. Bijvoorbeeld als diegene de zorg van de kinderen grotendeels op zich neemt, of zijn of haar bedrijf daar gevestigd is. Zo’n besluit maken zonder tussenkomst van de rechter verdient de voorkeur. Wanneer het stel de woning verdeelt, is het van belang om voor de tijd dat het nog gezamenlijke eigendom is, afspraken over de hypotheekrenteaftrek te maken.