Wie spreekt de echtscheiding uit?

Als u gaat scheiden, krijgt u met een heleboel mensen en instanties te maken. Soms is het niet helemaal duidelijk wie wat doet tijdens deze procedure. Wie is er bijvoorbeeld verantwoordelijk voor het uitspreken van de scheiding?

In Nederland is er maar één persoon die een echtscheiding kan uitspreken: de rechter. Hij bekrachtigt het echtscheidingsconvenant en als er minderjarige kinderen zijn het ouderschapsplan dat u met uw advocaat of advocaat/mediator heeft opgesteld. Hierin staan onder meer uw afspraken over wonen, bezittingen en schulden en andere financiële zaken. De afspraken over de kinderen staan in het ouderschapsplan, dat meestal deel uitmaakt van het convenant. Soms lukt het niet om samen afspraken te maken. Dan kan de rechtbank ook knopen voor u doorhakken. Bijvoorbeeld over de hoogte van de alimentatie, als er discussie is ontstaan tijdens de alimentatieberekening.

Afspraken vastgelegd door schriftelijke uitspraak van de rechter

De rechtbank bevestigt vervolgens de gemaakte afspraken met een schriftelijke uitspraak: de echtscheidingsbeschikking Er vindt in dit geval meestal geen mondelinge behandeling plaats van uw scheiding. Bij de uitspraak hoeft u niet aanwezig te zijn. De uitspraak wordt schriftelijk gedaan en wordt vervolgens door de rechtbank aan uw advocaat/ mediator toegestuurd, die de beschikking vervolgens aan u zal uitleggen.

Geen overeenstemming: rechter beslist

Als u geen overeenstemming hebt kunnen bereiken over alle onderwerpen in het convenant/ ouderschapsplan, dan vindt er een inhoudelijke behandeling plaats. De rechter is dan degene die de beslissing neemt over deze overgebleven punten. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat u veel punten samen wel hebt kunnen regelen, maar dat u op het vlak van de alimentatie te ver uit elkaar blijft liggen. Dan kan de rechtbank op dit onderdeel de knoop doorhakken. Daar zitten uiteraard wel risico’s aan vast, want de beslissing kan ook nadelig zijn.

De procedure bij de rechtbank is ook een stuk intensiever. De rechter neemt dan een (aantal) beslissing(en) op de punt(en) waar u en uw partner niet uitkomen. Dit gebeurt nadat beide partijen hun verhaal hebben gedaan tijdens een mondelinge behandeling. Hier krijgen u en uw partner de mogelijkheid om uw standpunten toe te lichten, samen met uw advocaten.

Een inhoudelijke procedure kan maanden en soms wel jaren duren, afhankelijk van de agenda van de rechtbank. Nadat de rechter uitspraak heeft gedaan, wordt de beschikking aan beide advocaten gestuurd. Hierin staat wat er is besloten en waarom dat besluit is genomen. Binnen drie maanden kan er hoger beroep tegen deze uitspraak worden ingesteld bij het gerechtshof.
Nadat de echtscheidingsbeschikking is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand, is de echtscheiding definitief.