Scheiden met schulden

Bij een echtscheiding moeten over verschillende onderwerpen regelingen worden getroffen. Een belangrijk onderwerp is de afwikkeling van het vermogen. In dat kader kan ook de vraag aan de orde komen, hoe om moet worden gegaan met schulden die u, uw echtgenoot, of u samen, bent aangegaan. Misschien bent u bezorgd dat u na een echtscheiding moet meebetalen aan de aflossing van schulden die op naam van uw echtgenoot staan. Het kan ook zijn dat u onzeker bent of uw echtgenoot, die in de echtelijke woning woont, wel de lasten betaalt. In deze blog geef ik u een korte uitleg over de vraag hoe om moet worden gegaan met schulden bij een echtscheiding.

(Beperkte) gemeenschap van goederen of huwelijkse voorwaarden?

Om te weten hoe met schulden bij uw echtscheiding moet worden omgegaan, is het van belang om te weten of u in (beperkte) gemeenschap van goederen of onder huwelijkse voorwaarden bent getrouwd:

• Als u in algehele gemeenschap van goederen bent getrouwd, hebben u en uw echtgenoot in beginsel ieder recht op de helft van al het vermogen. Als u na 1 januari 2018 bent getrouwd, waardoor sprake is van een zogenaamde beperkte gemeenschap van goederen, is de hoofdregel dat u en uw echtgenoot recht hebben op de helft van het vermogen dat u tijdens het huwelijk heeft opgebouwd en het vermogen dat u voor het huwelijk samen in eigendom had.
• Als u huwelijkse voorwaarden heeft opgemaakt, bepalen deze hoe het vermogen moet worden afgewikkeld. Er kan sprake zijn van vermogen dat van u of uw echtgenoot privé is, en waarover u niet met uw ex-echtgenoot hoeft af te rekenen. Ook kunnen de huwelijkse voorwaarden een verrekenbeding bevatten, op grond waarvan u over en weer een vordering heeft en u verplicht bent om (bepaald) vermogen met elkaar te verrekenen.

Wie moet de schuld dragen?

De manier waarop de afwikkeling van uw vermogen bij echtscheiding plaatsvindt, is vaak ook bepalend voor het antwoord op de vraag wie een schuld moet dragen. Deze zogeheten draagplicht werkt in de relatie tussen (ex)echtgenoten onderling.

• Een gemeenschap van goederen omvat in beginsel ook schulden, ongeacht op wiens naam de schuld staat. Dat heeft tot gevolg dat de schulden van de ene echtgenoot, automatisch ook de schulden van de andere echtgenoot zijn. Zo valt bijvoorbeeld ook een studieschuld in de huwelijksgemeenschap. De hoofdregel is dan dat echtgenoten deze schulden na ontbinding van de gemeenschap bij helften moeten dragen. Veel echtgenoten realiseren zich dit niet. Soms zijn er omstandigheden waardoor een echtgenoot méér aan een schuld moet bijdragen, dan de ander.
• Als sprake is van huwelijkse voorwaarden en een privé schuld van een echtgenoot, moet deze echtgenoot zijn / haar eigen schuld in principe helemaal alleen dragen. Een echtgenoot betaalt dan in beginsel het deel van de schuld dat hem / haar “aangaat”. Het is mogelijk om bij een echtscheiding in onderling overleg afspraken te maken over de vraag wie een bepaalde schuld na echtscheiding zal dragen.

Wie is aansprakelijk?

Het kan dus zo zijn dat u onderling verplicht bent om bij te dragen aan de aflossing van een schuld. Betekent dat dan automatisch dat u allebei voor deze schuld aansprakelijk bent? Aansprakelijkheid zegt iets over de vraag wie een schuldeiser kan aanspreken, als hij wil dat de schuld wordt terugbetaald. Aansprakelijkheid geldt “naar buiten toe”. Een algemene regel is, dat degene die de verplichting is aangegaan, door de schuldeiser kan worden aangesproken. Als een schuld door u en uw echtgenoot samen is aangegaan, dan bent u in principe voor de helft van de schuld aansprakelijk. Het kan ook zijn dat u en uw echtgenoot hoofdelijk aansprakelijk zijn voor een schuld. Dat is vaak het geval bij een hypotheek. U bent dan allebei voor de héle schuld aansprakelijk jegens de bank. Dit kan voor hele vervelende situaties zorgen. Stel dat uw ex-echtgenoot uw gezamenlijke woning bewoont en dat u heeft afgesproken dat hij / zij de hypotheeklasten betaalt. Er blijkt echter een betalingsachterstand te zijn ontstaan. De bank kan u dan wel voor deze betalingsachterstand aanspreken. De algemene regel kent uitzonderingen. Zo brengt het bestaan van een gemeenschap van goederen met zich mee dat u automatisch hoofdelijk aansprakelijk wordt voor schulden die in de gewone gang van de huishouding zijn gemaakt, ongeacht wie deze schuld aanging. Ook geldt dat zodra de echtscheidingsprocedure in gang wordt gezet, iedere echtgenoot aansprakelijk wordt voor alle gemeenschapsschulden (ook voor schulden die de andere echtgenoot aanging).

Verhaal

Tot slot speelt bij schulden in het kader van echtscheiding ook de vraag op welk vermogen een schuldeiser zich kan verhalen: op vermogen van de huwelijksgemeenschap, op uw privé vermogen, of op vermogen dat u samen in eigendom heeft? Het antwoord op deze vraag is wederom afhankelijk van de manier waarop echtgenoten zijn getrouwd, in (beperkte) gemeenschap van goederen of onder huwelijkse voorwaarden, en wat deze huwelijkse voorwaarden inhouden.

Tot slot

De manier waarop met schulden bij echtscheiding moet worden omgegaan, is erg complex. Het kan zijn dat u zelf risico loopt als uw ex-echtgenoot schulden is aangegaan. Sommigen zijn bang dat zij niet kunnen scheiden door schulden. Het bestaan van schulden staat niet aan een scheiding in de weg. Wel is het van groot belang dat u tijdig juridisch advies inwint, om zo goed mogelijk te kunnen handelen. Goede begeleiding helpt om met uw ex-echtgenoot afspraken te maken over wie welke schuld zal dragen. Uiteindelijk is het belangrijk dat beide echtgenoten na een echtscheiding verder kunnen. Neem contact op met een vFAS- advocaat om u te laten adviseren en bijstaan.