Hoe stellen we een ouderschapsplan op?

De gedachte dat papa en mama niet meer bij elkaar willen zijn, is voor een kind heel verdrietig. Het is goed om te weten dat de beste bescherming bestaat uit twee ouders die van hun kinderen houden, zien wat zij nodig hebben en die hen weghouden van ruzie. Duidelijke afspraken helpen daarbij. Die moeten ouders vastleggen in een ouderschapsplan. Maar hoe doen jullie dat?

Voor ouders van minderjarige kinderen is een ouderschapsplan verplicht. Daarin staan afspraken over de kinderen. Beide ouders moeten het plan ondertekenen en de rechter moet het plan goedkeuren.

Verplichtingen: wat moet er in het ouderschapsplan staan?

Een aantal punten komt in het ouderschapsplan verplicht aan bod:

• De inhoudelijke verdeling van de zorg en opvoeding van (zorgregeling)
• Hoe de ouders elkaar informatie geven over belangrijke onderwerpen, zoals schoolkeuze
• De kinderalimentatie: dat wil zeggen het aandeel van beide ouders in de kosten van de verzorging en opvoeding;

Daarnaast is het goed om af te spreken om het ouderschapsplan ook in de toekomst af en toe door te nemen. Kinderen groeien op en de situatie verandert. Zo blijven de regels helder ook op het moment van verandering, zoals een verhuizing of de komst van een nieuwe partner of kind.
Wat ouders beslissen over de kinderen, is per situatie anders. Het is in ieder geval belangrijk om de kinderen passend bij hun leeftijd te betrekken bij het opstellen van het ouderschapsplan. Ouders zijn verplicht om in het plan op te nemen hoe ze dit hebben gedaan.

Stappenplan

Het opstellen van een ouderschapsplan is voor sommige ouders een lastige klus. Ruzie ligt op de loer. Het verplichte karakter legt veel druk op stellen die het niet of moeilijk eens worden. Soms spreekt een rechter een echtscheiding uit zonder ouderschapsplan. Dat kan alleen als ouders hiervoor goede redenen hebben. In alle andere gevallen moeten ouders aan de slag.

1) Bekijk jullie situatie

Zijn jullie in staat om het plan samen op te stellen? Dat kan natuurlijk lastig zijn, maar het is fijn als jullie samen alvast een opzet kunnen maken om later met de advocaat/ scheidingsmediator te bespreken. Wanneer jullie een  laag inkomen hebben, kunnen  jullie wellicht aanspraak maken op een tegemoetkoming in de kosten die hierbij komen kijken. Dat kan op grond van de Wet op de Rechtsbijstand. De advocaat/scheidingsmediator kan voor jullie uitrekenen of jullie hiervoor in aanmerking komen. 

2) Vragen op een rij

Helmaal onderaan dit bericht staat een model ouderschapsplanmodel, opgesteld door de vFAS, de Nederlandse Vereniging van Familie- en erfrecht Advocaten Scheidingsmediators. Dit model kan een leidraad voor jullie zijn bij het opstellen van jullie ouderschapsplan.  Zet vooral ook jullie eigen vragen op een rij en bespreek die met de advocaat/scheidingsmediator. 

3) Co-ouderschap of niet

Stel samen het ouderschapsplan op. Er zijn grofweg twee vormen van ouderschap mogelijk: het co-ouderschap of een model waarbij er een hoofdverzorgende ouder en een ouder is bij wie de kinderen regelmatig verblijven. Bij co-ouderschap verdelen partners de zorg- en opvoedingstaken van de kinderen gelijkwaardig. Partners kunnen er ook voor kiezen dat de kinderen bij één van hen gaan wonen. Dan moeten ze afspreken hoe vaak de kinderen bij de andere ouder verblijven. Dat heet een zorgregeling. Hier zijn geen standaarden voor. Bij de regeling moeten ouders rekening houden met o.a. school, hobby’s, sport, vriendjes, de te overbruggen afstanden, hun werk en de behoeften en mening van de kinderen.

Welke vragen worden beantwoord in een ouderschapsplan?

Een ouderschapsplan moet vooral duidelijke praktische afspraken vastleggen. Het is belangrijk dat er niet te veel uitzonderingsregels zijn. Een ouderschapsplan kan onder meer de volgende vragen behandelen:

• Waar gaan de kinderen wonen?
• Wanneer zijn de kinderen bij papa en wanneer bij mama?
• Hoe komt het kind van de ene ouder bij de andere?
• Waar gaat het kind naar buitenschoolse activiteiten, zoals een sportclub?
• Hoe regelen ouders de geldzaken met betrekking tot de kinderen?
• Wie regelt formele zaken, zoals de inschrijving van kinderen bij de gemeente of de aanvraag van een paspoort?
• Hoe gaan ouders om met beslissingen die met school te maken hebben?
• Hoe verloopt het contact van de kinderen met de rest van de familie?
• Wat zijn de afspraken tijdens schoolvakanties?
• Hoe gaan ouders om met verschillen in opvoedstijlen?
• Waar wonen eventuele huisdieren?
• Wat te doen bij verhuizingen?
• Mogen ouders in overleg afwijken van de afspraken?
• Willen ouders het plan tussentijds evalueren?

Model ouderschapsplan

Hieronder staan verschillende modellen van het ouderschapsplan, die jullie kunnen downloaden. Lees eerst de brochure met uitleg over het ouderschapsplan!