Automatisch gezamenlijk ouderlijk gezag bij erkenning

De Eerste Kamer heeft op dinsdag 22 maart 2022 ingestemd met een wetsvoorstel waarmee ook ongehuwde partners bij erkenning van hun kind het wettelijke gezamenlijke gezag kunnen krijgen. De initiatiefnemers van dit wetsvoorstel waren van mening dat de tot dan toe geldende wetgeving niet goed meer aansloot op de behoefte van de veranderde samenleving, waarbij verschillende samenlevingsvormen steeds gangbaarder zijn geworden. De nieuwe wet is op 1 januari 2023 ingegaan. 

Ouderlijk gezag door erkenning
Sinds 1 januari 2023 is het dus niet meer nodig om het ouderlijk gezag via de rechter te regelen wanneer jullie niet zijn getrouwd en geen geregistreerd partnerschap hebben. Wanneer je als partner van de moeder het kind bij de gemeente erkent, geldt automatisch het ouderlijk gezag. Je kunt je kind erkennen bij de aangifte van de geboorte in jullie gemeente.

Uitzonderingen en voorwaarden
Er zijn wel een paar voorwaarden. Zo mag je niet jonger zijn dan 18 jaar, onder curatele staan of een geestelijke stoornis hebben. Ook zijn er een paar uitzonderingen. Bijvoorbeeld als een voogd het gezag over het kind uitoefent. Of als niemand het gezag uitoefent, bijvoorbeeld wanneer de moeder minderjarig is bij de geboorte van het kind. Alle uitzonderingen vind je hier. 

Gezamenlijk gezag bij 2 moeders 
Ben je als biologische moeder getrouwd met een vrouw of hebben jullie samen een geregistreerd partnerschap? Dan krijgen jullie automatisch het gezamenlijke gezag als jullie beiden ouder zijn. Onder ouders wordt volgens de wet verstaan: 
– de moeder uit wie het kind is geboren
– de vrouwelijke partner (duomoeder; heeft een verklaring dat een anonieme donor is gebruikt)
Wanneer de donor bekend is, is de duomoeder volgens de wet geen ouder. Maar, de duomoeder heeft wel gezamenlijk gezag met de biologische moeder als er geen andere ouder is, dus wanneer de donor het kind niet heeft erkend. 

Gezamenlijk gezag bij 2 vaders
Zijn jullie als mannen getrouwd of hebben jullie een geregistreerd partnerschap? Dan beslist de rechter of jullie het gezamenlijk gezag over een kind krijgen. Als jullie een kind adopteren, krijgen jullie wel allebei automatisch het gezag. 

Erkennen: bij de geboorte of later
Erkennen kan dus voor de geboorte, direct na de geboorte, maar het kan ook later, zelfs als de kinderen wat ouder zijn. De partner van de moeder heeft wel altijd toestemming nodig. Voor kinderen tot twaalf jaar is alleen de toestemming van de moeder nodig. Bij kinderen tussen de 12 en 16 jaar moeten moeder en kind het allebei goedkeuren. Vanaf zestien jaar mag het kind zelfstandig toestemming voor de erkenning geven. 
Als de moeder weigert om toestemming te verlenen voor de erkenning door de vader, kan de vader ‘vervangende toestemming tot erkenning’ aan de rechtbank vragen. Een voorwaarde is wel dat de vader ook de verwekker van het kind is.

Betere aansluiting
Buiten het feit dat deze nieuwe wet beter aansluit bij de huidige, verschillende samenlevingsvormen, is het zo dat de belangen van het kind beter kunnen worden gewaarborgd. Bovendien wordt het onderscheid tussen kinderen geboren uit gehuwde ouders of ongehuwde ouders weggenomen en ook zorgt de nieuwe wet ervoor dat problemen worden weggenomen die door de huidige wetgeving worden veroorzaakt.