‘Drijf het geschil bij een echtscheidingszaak niet op de spits’

Mensen die gaan scheiden zijn vooral gebaat bij een echtscheidingsadvocaat die bemiddelt in plaats van de strijd aangaat. Ook rechters kunnen meer doen om een conflict niet uit de hand te laten lopen. Een gesprek met bijzonder hoogleraar advocatuur Diana de Wolff.

Onlangs becommentarieerde ze in haar driewekelijkse “togacolumn” in NRC Handelsblad een plan van de rechterlijke macht om hoger beroep bij echtscheidingszaken af te schaffen. In ruil daarvoor zouden rechters meer tijd krijgen voor de behandeling van echtscheidingen. De Wolff vond dit een interessant idee. ‘Ik wilde met die column een beetje prikkelen. Mensen laten nadenken over de risico’s van een echtscheidingsprocedure die op de spits – lees: hoger beroep – wordt gedreven, met vaak hoge emotionele en financiële kosten. Maar natuurlijk moet eerst onderzocht worden waaróm mensen in hoger beroep gaan. Als de rechtbank een fout maakt, moet die kunnen worden hersteld.’

De Wolff pleit voor een procedure die in een zo vroeg mogelijk stadium leidt tot een oplossing via vakbekwame bemiddeling en wederzijds respectvolle communicatie. ‘Een echtscheiding is namelijk iets anders dan een geschil met bijvoorbeeld een aannemer of werkgever. Je blijft ook na een scheiding op de één of andere manier met elkaar verbonden. Dan is het van groot belang dat je on speaking terms blijft.’

Is de intentie om het probleem op te lossen?

Mensen die gaan scheiden zouden zelf heel kritisch moeten kijken wie hun zaak gaat behartigen en vooral hóe, vindt De Wolff. ‘Is de communicatie met de echtscheidingsadvocaat goed? Bezit diegene over voldoende kennis en vaardigheden? Heeft hij de intentie jullie probleem op te lossen en niet te verscherpen door de strijd aan te gaan?’

Bijzonder hoogleraar advocatuur Diana de Wolff: ‘Hun professionele standaard en gedragscode dragen bij aan een goed verloop van echtscheidingen. Met hun kernwaarden zoals “respectvol, constructief, oplossingsgericht en inlevend” halen ze echtscheidingsprocedures zoveel mogelijk uit het strijdmodel.’
De Wolff draagt de vFAS – de vereniging van zo’n duizend gespecialiseerde echtscheidingsadvocaten en -mediators – dan ook een warm hart toe. ‘Hun professionele standaard en gedragscode dragen bij aan een goed verloop van echtscheidingen. Met hun kernwaarden zoals “respectvol, constructief, oplossingsgericht en inlevend” halen ze echtscheidingsprocedures zoveel mogelijk uit het strijdmodel. Het risico op taaie, langdurige en kostbare juridische procedures, tot en met hoger beroep aan toe, wordt hiermee aanzienlijk verkleind. Plus: vFAS-advocaten zijn mediators én juristen. Ze hebben naast de persoonlijke belangen dus ook de zakelijke en juriische aspecten van een echtscheiding goed in het vizier.’

‘Rechter zou meer tijd moeten hebben’

En dan nog iets: de rol van de rechter in een echtscheidingsprocedure. De Wolff: ‘Zijn partijen er via een echtscheidingsmediator al goeddeels uitgekomen, dan is de zaak bij de rechter niet veel meer dan een hamerstuk. Maar het gaat ook vaak anders. Namelijk als beide partijen een eigen advocaat hebben, waarbij de rechter beslist welke afspraken tussen de ex-partners gelden.’ Om die beslissing goed te onderbouwen, zo pleit ze, zou de rechter veel meer tijd moeten hebben. Nu moet hij vaak in een zitting van een kwartiertje de zaak afhandelen. De kans dat één van de partijen zich dan tekort gedaan voelt is groot, en daarmee de kans op verder procederen. ‘Als rechters meer tijd zouden hebben om met beide partijen geschilpunten te bespreken en naar oplossingen te zoeken, zal zijn beslissing eerder worden geaccepteerd. Zodat mensen ook eerder op een goede manier verder kunnen met hun leven.