3 tips: uw testament aanpassen na de scheiding

Het is niet het eerste waar u aan denkt na de scheiding: uw testament nalezen en eventueel aanpassen. Toch is het verstandig om dat wel te doen. In een testament staat wie wat erft na uw overlijden en u wilt misschien niet dat uw ex-partner daaronder valt. Een aantal tips voor het aanpassen van uw testament.

Tip 1 – Erfgenamen opnemen in het testament

Een echtgenoot blijft wettelijk erfgenaam van de andere echtgenoot totdat de echtscheidingsbeschikking van de rechter is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand. Dit betekent dat uw partner tijdens een echtscheidingsprocedure nog van u kan erven. Soms is in een testament wel een zogenaamde ontsnappingsclausule opgenomen, waarin wordt bepaald dat er na een scheiding niet meer kan worden geërfd. Het is belangrijk om de notaris om advies te vragen.

Ook als er geen testament is opgemaakt, is het in sommige gevallen verstandig om juist in de echtscheidingsfase een testament op te laten stellen, zodat het wettelijk erfrecht niet langer geldt en uw kinderen de enige erfgenamen zijn (en niet uw ex-partner). Ook wanneer uw ex-partner nog als erfgenaam in uw testament staat en u dat niet langer wilt, kan een notaris dat veranderen.
Als u geen kinderen heeft en u komt te overlijden, komt uw erfenis automatisch bij uw ouders, broers en/of zussen terecht. Als uw ouders al overleden zijn en u geen broers en zussen heeft, kan het zelfs bij verre familie terecht komen. Wanneer u dat niet wilt, kunt u zelf één of meerdere erfgenamen benoemen, dat kan ook een goede vriend of vriendin zijn bijvoorbeeld.

Tip 2 – Uw ex-partner volledig uitsluiten? Overweeg een tweetrapsmaking

Als uw kind uw erfenis ontvangt, maar zelf vervolgens overlijdt, worden zijn/haar naaste familieleden de erfgenamen. Dus ook dan erft uw ex-partner weer indirect van u. Als u dit niet wilt, moet u in uw testament een zogenaamde ‘tweetrapsmaking’ laten opnemen. De erfenis gaat dan in eerste instantie rechtstreeks naar uw kind(eren). Wanneer één van de kinderen overlijdt, gaat uw erfenis alleen naar de broers en zussen toe, niet naar andere familieleden. Deze constructie is ook aan te raden als u graag waardevolle spullen met emotionele waarde in de familie wilt behouden.

Tip 3 – Voogdij voor de kinderen laten vastleggen

Wanneer beide ouders er niet meer zijn, staan de kinderen er alleen voor. Een voogd is dan nodig wanneer de kinderen nog minderjarig zijn. Een voogd zal bepalen of hij/zij uw kinderen zelf in huis neemt of dat ze bij iemand anders gaan wonen. Als u de voogdij heeft vastgelegd, zal de rechter een voogd zoeken die de minderjarige kinderen in huis wil nemen en opvoeden.

Zelf kunt u ook de voogdij vastleggen voor het geval u en uw ex-partner beiden overlijden. Dit kan bij de notaris, maar sinds 2014 kunnen ouders ook zonder testament iemand als voogd aanwijzen. Dit kan kosteloos door registratie in het Gezagsregister. U kunt hiervoor het webformulier voor aantekening gezag na overlijden invullen op de website Rechtspraak.nl.

Wanneer u komt te overlijden, vallen de kinderen in eerste instantie onder het gezag van uw ex-partner, als deze het gezamenlijk gezag met u heeft. Andersom geldt dat ook. Heeft u als ouder alleen het gezag en overlijdt u, dan bepaalt de rechter wie het gezag of de voogdij krijgt. Ook wanneer u in uw testament een voogd heeft benoemd of dit in het Gezagsregister heeft laten registreren, kan de ouder zonder gezag alsnog een verzoek indienen om het gezag te krijgen. De rechter mag alleen een ander dan deze ouder benoemen als dit beter is voor het kind.